Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Tarih: 2013-10-31 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Neden Sonuç İlişkisi Nedir
Bu Yazıda Neler Var:
Bir cümlede ifade edilen yargılardan birinin neden, diğerinin sonuç olabilecek biçimde kullanılmasıyla ortaya çıkan cümleler, neden sonuç anlamı taşır. Bir cümlede neden sonuç ilişkisi genellikle "için, ile, den dolayı, den ötürü" ilgeçleriyle kurulabileceği gibi "den / dan" eki ya da kimi bağlaç ve sözcüklerle de kurulabilir. Böyle cümlelerde "neden" bildiren kısım başta ya da sonda olabilir.
Örnek :
1 - Yoğun kar yağışı yüzünden Ankara - İstanbul seferleri iptal edilmiş.
2 - Elindeki işi bitiremediğinden bir hafta kadar yeni bir iş alamayacağını söyledi.
3 - Derslere sürekli geç gelmesi ve ödevlerini zamanında yapmaması öğretmenini çok kızdırıyordu.
UYARI :
"-den" ekiyle "dolayı" ve "ötürü" ilgeçlerinin birlikte kullanılması genellikle gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu yaratır. Ancak anlatım bozukluğu olmayan kullanımları da vardır.
Örnek :
1 - Sizi sevdiğimden dolayı böyle davranıyorum. ("dolayı" ilgeci gereksiz kullanılmış)
2 - Bundan dolayı akşam size gelemeyiz.(anlatım bozukluğu yok)
Farklı Kaynaktan Neden-Sonuç Cümleleri:
Neden-sonuç cümleleri iki bölümden oluşur. Birinci bölüm neden (sebep), ikinci bölüm ise sonuç bildirir. Bu tür sorularda eylemin hangi nedenle maydana geldiği bizim için önemlidir. Daha çok "için, -den, -diğinden, ile" gibi edatlarla sağlanır.
Örnekler:
Malzeme yetersizliğinden inşaat yarım kaldı.
Seni ziyaret edemedim, çünkü hastaydım.
Yağmurun yağmasıyla herkes içeri kaçıştı.
Yorgun olduğu için işi erken bıraktı.
Kazanamama korkusuyla gece gündüz çalışıyor.
Maddi imkansızlık yüzünden okuyamamış.
Fazla ışık gözlerime dokunduğundan perdeyi kapattım.
Büyükbaba öldü, sonra üzüntüsünden büyükanne öldü.
Müdür, yaşlı adama ters ters baktı. Adamcağız utancından büzüldükçe büzüldü.
Saha çamur olduğu için maç ertelenmiş.
Çocukların susuzluktan dudakları çatlamıştı
Şiddetli soğuklardan elleri ince ince yarılmıştı.
** Neden-sonuç ilişkisi "için, dolayı, yüzünden, ötürü, -den, -dığından" gibi sözcük ve eklerden yararlanarak oluşturulur:
* İşler bitmediği için tatile çıkamadık.
* Unutkanlığı yüzünden havaalanından geri dönmek zorunda kalmış.
* İşlerin sıkışıklığından dolayı ne tiyatroya gidebiliyorum, ne sinemaya.
* Ağaçların dalları fırtınadan kırılmış.
* Dün gece ince giyindiğinden çok üşümüş.
* Gecikmesinden ötürü çocuğa çok kızdılar.
** Bazı durumlarda neden bildiren bir ek ya da sözcük olmadığı halde iki cümleden birincisi neden, ikincisi de sonuç durumunda olabilir.
* Yemeği çok beğendi; tok olduğu halde iki tabak yedi. (Yemeği beğendiği için iki tabak yemek yedi.)
* Adresi bilmiyorduk; evi bulmak için çok uğraştık. (Adresi bilmediğimiz için evi bulmak için çok uğraştık.)
** Neden-sonuç ilişkisi bildiren cümlelerde mutlaka bitmiş, sonuçlanmış bir iş, durum vardır. Sonuç bildirmeyen cümlelerde neden-sonuç ilişkisi yoktur.
* Kilo verebilmek için her gün bir saat yürüyor.
* Bu cümlede neden-sonuç ilişkisi yoktur, sadece bir hedef yani amaç vardır.
* Amaç erişilmek istenen sonuçtur, gayedir, erektir. Amaç ilgisinin olduğu cümlelerde gerçekleştirilmeye çalışılan bir hedef, arzulanan sonuç dile getirilir.
* Sonbaharda buraya tekrar gelmeyi düşünüyorum.
* Babasından izin alabilmek için uğraşıyor.
* İki aydır, kiralık ev bulabilmek için şehri dolaşıyor.
Örnek Soru: (2 Mayıs 1999)
(I) O, işlediği konuları genellikle Osmanlı imparatorluğunun çöküş döneminin başladığı 17. ve 18. yüzyıldan alır. (II) Oyunları o dönemin düşünüş biçimini, törelerini karikatürize ettiğinden değerlidir. (III) Güldürme öğesine bağlı kalarak bilgili bilgisiz, erdemli erdemsiz kişiler arasındaki çelişkileri yansıtır. (IV) Kurumların, dolayısıyla da toplumun hicvine yönelir. (V) Mizah anlayışı, geleneksel mizah anlayışımıza uyduğundan, yapıtlarından halk da hoşlanır, aydınlar da.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde neden-sonuç ilişkisi vardır?
A) I. de ve II. de
B) I. de ve III. de
C) II. de ve V. de
D) III. de ve IV. de
E) IV. de ve V. de
Cevap: C
Örnek :
1 - Yoğun kar yağışı yüzünden Ankara - İstanbul seferleri iptal edilmiş.
2 - Elindeki işi bitiremediğinden bir hafta kadar yeni bir iş alamayacağını söyledi.
3 - Derslere sürekli geç gelmesi ve ödevlerini zamanında yapmaması öğretmenini çok kızdırıyordu.
UYARI :
"-den" ekiyle "dolayı" ve "ötürü" ilgeçlerinin birlikte kullanılması genellikle gereksiz sözcük kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu yaratır. Ancak anlatım bozukluğu olmayan kullanımları da vardır.
Örnek :
1 - Sizi sevdiğimden dolayı böyle davranıyorum. ("dolayı" ilgeci gereksiz kullanılmış)
2 - Bundan dolayı akşam size gelemeyiz.(anlatım bozukluğu yok)
Farklı Kaynaktan Neden-Sonuç Cümleleri:
Neden-sonuç cümleleri iki bölümden oluşur. Birinci bölüm neden (sebep), ikinci bölüm ise sonuç bildirir. Bu tür sorularda eylemin hangi nedenle maydana geldiği bizim için önemlidir. Daha çok "için, -den, -diğinden, ile" gibi edatlarla sağlanır.
Örnekler:
Malzeme yetersizliğinden inşaat yarım kaldı.
Seni ziyaret edemedim, çünkü hastaydım.
Yağmurun yağmasıyla herkes içeri kaçıştı.
Yorgun olduğu için işi erken bıraktı.
Kazanamama korkusuyla gece gündüz çalışıyor.
Maddi imkansızlık yüzünden okuyamamış.
Fazla ışık gözlerime dokunduğundan perdeyi kapattım.
Büyükbaba öldü, sonra üzüntüsünden büyükanne öldü.
Müdür, yaşlı adama ters ters baktı. Adamcağız utancından büzüldükçe büzüldü.
Saha çamur olduğu için maç ertelenmiş.
Çocukların susuzluktan dudakları çatlamıştı
Şiddetli soğuklardan elleri ince ince yarılmıştı.
Neden Sonuç İlişkisi Kural ve Örnekleri
** Neden-sonuç ilişkisi "için, dolayı, yüzünden, ötürü, -den, -dığından" gibi sözcük ve eklerden yararlanarak oluşturulur:
* İşler bitmediği için tatile çıkamadık.
* Unutkanlığı yüzünden havaalanından geri dönmek zorunda kalmış.
* İşlerin sıkışıklığından dolayı ne tiyatroya gidebiliyorum, ne sinemaya.
* Ağaçların dalları fırtınadan kırılmış.
* Dün gece ince giyindiğinden çok üşümüş.
* Gecikmesinden ötürü çocuğa çok kızdılar.
** Bazı durumlarda neden bildiren bir ek ya da sözcük olmadığı halde iki cümleden birincisi neden, ikincisi de sonuç durumunda olabilir.
* Yemeği çok beğendi; tok olduğu halde iki tabak yedi. (Yemeği beğendiği için iki tabak yemek yedi.)
* Adresi bilmiyorduk; evi bulmak için çok uğraştık. (Adresi bilmediğimiz için evi bulmak için çok uğraştık.)
** Neden-sonuç ilişkisi bildiren cümlelerde mutlaka bitmiş, sonuçlanmış bir iş, durum vardır. Sonuç bildirmeyen cümlelerde neden-sonuç ilişkisi yoktur.
* Kilo verebilmek için her gün bir saat yürüyor.
* Bu cümlede neden-sonuç ilişkisi yoktur, sadece bir hedef yani amaç vardır.
* Amaç erişilmek istenen sonuçtur, gayedir, erektir. Amaç ilgisinin olduğu cümlelerde gerçekleştirilmeye çalışılan bir hedef, arzulanan sonuç dile getirilir.
* Sonbaharda buraya tekrar gelmeyi düşünüyorum.
* Babasından izin alabilmek için uğraşıyor.
* İki aydır, kiralık ev bulabilmek için şehri dolaşıyor.
Örnek Soru: (2 Mayıs 1999)
(I) O, işlediği konuları genellikle Osmanlı imparatorluğunun çöküş döneminin başladığı 17. ve 18. yüzyıldan alır. (II) Oyunları o dönemin düşünüş biçimini, törelerini karikatürize ettiğinden değerlidir. (III) Güldürme öğesine bağlı kalarak bilgili bilgisiz, erdemli erdemsiz kişiler arasındaki çelişkileri yansıtır. (IV) Kurumların, dolayısıyla da toplumun hicvine yönelir. (V) Mizah anlayışı, geleneksel mizah anlayışımıza uyduğundan, yapıtlarından halk da hoşlanır, aydınlar da.
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde neden-sonuç ilişkisi vardır?
A) I. de ve II. de
B) I. de ve III. de
C) II. de ve V. de
D) III. de ve IV. de
E) IV. de ve V. de
Cevap: C
Tarih: 2013-10-31 22:00:00 Kategori: Edebiyat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx